شهری بر روی دوچرخه

چراغ سبزی برای دوچرخه سواران. تاکسیها مجهز به باربند دوچرخه. دستگیره های نصب شده روی تیرهای چراغ راهنمایی. مسیرهای طولانی و پهن دوچرخه. هیچ شهری در دنیا مثل کپن هاگن تا این حد برای عبور و مرور دوچرخه ارزش قائل نیست. 

دانمارکیها خوشبخت ترین مردم روی زمین هستند. این ادعای محققین دانشگاه Leicester است. آیا این فقط به خاطر دوچرخه سواری است . هرکس صبح با دوچرخه  با عبور از چراغ سبز به محل کارش برود مطمئنا سرحال تر از کسی است که با ماشینش در ترافیک می ماند.

خانم مارگارت وستاگر وزیر اقتصاد و دارایی دانمارک، قصد دارد دانمارک را بهترین سرزمین دوچرخه سواری کند. موضع روشن ایشان این است که : دوچرخه سواری به سلامت ما بهبود می بخشد، شهرمان را پاکیزه تر میکند و به ما کمک می کند که به اهداف آب و هوایی خودمان برسیم. به همین دلیل من ترجیح می دهم روی ساخت مسیرهای دوچرخه سواری سرمایه گذاری کنم تا اتوبان.

دوچرخه های خلاف پارک شده جابه جا می شوند:

در پایتخت دانمارک به هر طرف نگاه کنید یا دوچرخه های پارک شده اند یا در حال رفتن به ایستگاه های اصلی راه آهن. هر کس بد پارک کند دوچرخه اش جا به جا می شود. دوچرخه هایی که خروجی های اضطراری راه آهن را مسدود کنند دوبار در روز جا به جا می شوند. این دوچرخه ها را روغن کاری می کنند چرخهایشان را باد می کنند و یک اخطار روی آن می چسبانند: "دفعه بعد لطفا از محل های پارک دوچرخه استفاده کنید."

یک چنین سرویس عالی که نامش  خدمتکار دوچرخه است و خیلی نتیجه بخش است آمار دوچرخه های خلاف پارک شده در  روز را از 820 به 30 تا 50 عدد کاهش داده است.

امروز دوچرخه وسیله اصلی رفت و آمد 37 درصد شهروندان کپن هاگن است. اینجا همه سوار دوچرخه می شوند از دانشجو گرفته تا کارمند اداره و حتی شاهزاده تاجدار. تا سال 2015 قرار است آمار دوچرخه سواران تا ده درصد افزایش یابد. البته در حال حاضر تعداد دوچرخه ها از جمعیت خود شهر بیشتر است. در برنامه جدید دولت، دوچرخه نقش محوری را ایفا می کند و ساختار شهری مناسب دوچرخه در اولویت بالایی قرار دارد. و این فقط در حد حرف نیست بلکه به آن عمل می شود. در این راستا دولت تلاش می کند که آمار دوچرخه سواران را بالا ببرد و همزمان ساخت مترو را تکمیل کند. دوچرخه سواری باید امری عادی بشود نه یک چیز فراموش شده.

نزدیک به پنجاه سال است که در شهر کپن هاگن تلاش می کنند بار ترافیکی را از مرکز شهر بکاهند به همین دلیل آن زمان بزرگترین پیاده روی اروپا را ساختند. این برای رستورانهای اطراف آنجا خیلی سود بخش بود. مثل اينكه برنامه عبور و مرور در مسير درست خودش افتاده. چرا كه آمار دوچرخه‌سواران آسيب ديده در 5 سال اخير به نصف كاهش يافته است. 80 درصد دوچرخه‌سواران در خيابان احساس امنيت مي‌كنند كه اين آمار قرار است تا سال 2025 به 90 درصد برسند. كه در مقايسه اين آمار در سال 2010, 67 درصد بوده. كارشناسان بر اين باورند كه : در شهري كه امنيت در خيابان حاكم باشد تعداد بيشتري از آدمها مثل بچه‌ها و كهن سالان كه هنوز اين امر برايشان يك كار خطرناك محسوب مي‌شود، سوار دوچرخه مي‌شوند در كپن هاگن در اداره راهنمايي رانندگي مي‌دانند كه خط‌كشي‌هاي رنگي در خيابان مشكلي را حل نمي‌كند به همين خاطر مسير حركت ماشينها را به وسيله جدول از مسير دوچرخه‌ها جدا كرده‌اند در اينصورت وقتي اتومبيلها و دوچرخه‌ها خيابان را با هم شريك مي‌شوند، سرعت‌شان را تا 30 كيلومتر كاهش مي‌دهند پس به اين ترتيب دوچرخه از ماشين سريعتر است. چرا براي اينكه در خيابانهايي كه رفت و آمد دوچرخه زياد است چراغ‌هاي راهنمايي طوري تنظيم شده‌اند كه يك دوچرخه با سرعت متوسط 20 كيلومتر در ساعت به طور خودكار فقط با چراغ سبز مواجه مي‌شود در حاليكه اتومبيلهايي كه سرعتشان بيشتر است بايد دائم پشت چراغ قرمز باستند. و اين يك امتياز ديگر است كه باعث مي‌شود اتومبيل سواران به دوچرخه‌سواري روي بياورند. اين پيامي است به رانندگان اتومبيل كه دوچرخه‌سواران مهمتر هستند.

امروزه ديگر بحث بر سر ساخت مسيرهاي دوچرخه‌سواري نيست بلكه بر سر ساخت اتوبان دوچرخه است. بيشتر مسيرها 2 متر پهنا دارند. كه اين براي گاري دوچرخه هنوز تنگ است. ترافيك دوچرخه در ساعتهاي خاصي بسيار سنگين است. با اين حال وقتي كه دوچرخه سوار با چراغ زرد مواجه مي‌شود اگر با سرعت ركاب بزنند و چراغ زرد را رد كند كار پسنديده‌اي نكرده است.

.

بين دوچرخه‌سواران كپن هاگن قراري گذاشته شده براي اينكه دوچرخه سوار اعلام كند كه قصد توقف دارد با دست علامت مي‌دهد. دست چپ (یا راست) را بالا مي‌برد (يعني توقف) كه اگر اين كار را نكند تصادف مي‌شود.

روزانه تعداد 36000 دوچرخه‌سوار از پل (königin-Luise) عبور مي‌كنند. اين آمار را دوچرخه شمار اتوماتيك تاييد مي‌كند. اين پل به پهناي 3 متر است و داراي ركورد بيشترين عبور و مرور دوچرخه در دنيا است.

وسيله نقليه براي عموم

شهر كپن هاگن براي دوچرخه ساخته شده است. مسيرهاي مسطح كه انسان تا انتهاي جاده را مي‌بيند. اساساً استفاده از دوچرخه يك الگوي اجتماعي در كشورهاي اسكانديناوي است.

حدود صد سال مي‌شود كه دوچرخه يك وسيله نقليه به حساب مي‌آيد. موقعيت برتر اجتماعي يا مالي و اختلاف درآمد مورد رقابت نيست. افزون بر اين بالا بودن ماليات اتومبيل و فقدان صنعت اتومبيل‌سازي در دانمارك هم مزيد بر علت است.

موارد بيشتري نیز وجود دارند كه دوچرخه‌سواري را جذاب‌تر مي‌كنند. وجود دوش و رختكن در محل كار عادي است. ساختمان‌هاي نوساز بايد پاركينگ دوچرخه داشته باشند و در گوشه و كنار هر خيابان پاركينگ وانت دوچرخه وجود دارد، در مواردي كه توان ركاب زدن نداشته باشيد مي‌توانيد با قطار یا مترو سفر كنيد.

در ايستگاههاي مترو، در كنار پله‌ها يك سطح شيب‌دار براي كشيدن دوچرخه ساخته‌اند كه مجبور نباشيد دوچرخه‌ها را از پله‌ها بالا و پايين ببرید.

حتی تاكسی‌ها دارای باربند دوچرخه هستند. وقتی برف می‌بارد مسيرهاي دوچرخه را تميز مي‌كنند.

سطلهاي آشغال را شيب‌‌دار درست كرده‌اند به گونه‌اي كه دوچرخه سواران هنگام عبور از كنار آنها بتوانند آشغال را درون آن پرتاب كنند.

روي تيرهاي چراغ راهنمايي دستگيره‌هايی نصب شده براي اينكه دوچرخه‌سواران هنگامي كه پشت چراغ قرمز منتظر هستند دستشان را به آن بگيرند.     

ايستگاههاي عمومي باد كردن دوچرخه‌، سوپر ماركت‌ها به مشتري‌هايشان گاری دوچرخه اجاره مي‌دهند كه آنها بتوانند به راحتي خريدشان را تا منزل حمل كنند.

برای جلوگيری از بی مبالاتی دوچرخه‌سواران در 50 نقطه شهر كپن هاگن دوربين كار گذاشته‌اند كه به دوچرخه‌سواران با ملاحظه و منظم جايزه می‌دهند برای اينكه باعث الگوی ديگران بشود. به اصلاح با هر دستی خوبی كنی با دست ديگر پس می‌گيری.

اولين سفارت دوچرخه دنيا در دانمارك باز شده است (cycliug Embassy)

 (http://www.cycling-embassy.dk) سفارت دوچرخه سازماني است متشكل از مهندسين معماری، سازمانها و اتحاديه دوچرخه سواران دانمارك و طراحان شهرسازی. يك شبكه خدمتگذار كه به عنوان سخن‌گوی بين‌المللی جوابگوی سوالات در باره دوچرخه و دوچرخه‌سواری هست. در حال حاضر كارشناسان در حال بررسی كشور چين (كشور دوچرخه‌خيز) هستند. در شهر 12 ميليونی (گوانگجو) در حوالی هنگ كنگ در حال ساخت مسيرهاي دوچرخه از روی الگوي دانماركی هستند. برای اينكه اتومبيل‌ها روی خط دوچرخه پارك نكنند، خيابان را توسط جدول از مسير دوچرخه مجزا كردند.

در سر چهار راه‌های اصلی شهر كارگاههای سيار تعمير دوچرخه موجود  باشد كه خرابی‌های جزئی دوچرخه‌ها را بر طرف می‌كنند.

خيلی وقت است ديگر دوچرخه سمبل شهر كپن هاگن شده است. نه فقط در شهرداری به اين نتيجه رسيده‌اند كه دوچرخه ديگر تنها يك وسيله حمل و نقل سريع و كاربردی نيست كه خيلی بيشتر از اينها است. در بحث فرهنگ دوچرخه سواری می‌توان خيلی چيزها از دانماركی ها آموخت. 
 
ترجمه مهدی رشیدخان

مرجع ISPO News 3/2012  صفحات 20-23

 “www.ispo.com”